Każdy rodzic pragnie umożliwić swojemu dziecku jak najlepszy rozwój, dlatego zwłaszcza w pierwszych tygodniach jego życia konieczna jest baczna obserwacja. Skupić musimy się zarówno na reakcji niemowlęcia na poszczególne bodźce, jak i na postawie, ruchach czy nawet ułożeniu ciała. Pozwoli to nam wychwycić wszelkie nieprawidłowości związane z rozwojem psychoruchowym dziecka. Może się bowiem okazać, że konieczne będzie zastosowanie fizjoterapii dla niemowląt. Jakie symptomy świadczą o obowiązku wizyty u specjalisty?
Kiedy zastosować fizjoterapię dla niemowląt?
Niemowlęta dopiero poznają swoje ciało, a ułożenie w brzuchu matki, jeszcze kilka tygodni po porodzie może determinować ich postawę. Coraz częściej zdarza się jednak, że u tak malutkich dzieci wykrywa się wzmożone napięcie mięśniowe, które może okazać się groźne dla prawidłowego rozwoju ruchowego. Jak je rozpoznać? Rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę na zachowanie swoich pociech. Mocno zaciśnięte piąstki, niechęć do leżenia na brzuchu oraz odginanie się do tyłu, mogą świadczyć o wzmożonym napięciu mięśniowym. Inny objaw to mocne prężenie rączek oraz nóżek.
Co ważne, repertuar ruchowy takich dzieci jest o wiele bardziej ubogi, są też znacznie mniej aktywne i dużo śpią. Powyższe objawy są równoznaczne z obowiązkową konsultacją lekarską. Niemowlęta z zaburzonym napięciem mięśniowym utrwalają nieprawidłowe wzorce ruchowe, których oduczenie się w przyszłości może okazać się bardzo trudne.
Równie często występujące zaburzenie u małych dzieci to asymetria. Można ją dość szybko zdiagnozować, ponieważ dzieci, u których występuje asymetria, widocznie preferują jedną stronę ciała. Jak się to objawia? Odwracają główkę cały czas w tym samym kierunku, chcą spać tylko na jednym boku, wkłada do buzi tylko jedną rączkę, itd. Musimy przy tym wiedzieć, ze każde dziecko rodzi się z asymetrią, różny może być jej stopień nasilenia. U zdrowego dziecka ten problem zanika ok. 3 miesiąca życia. Wówczas niemowlę powinno leżeć symetrycznie. Jeżeli po ukończeniu trzeciego miesiąca, asymetria nadal jest widoczna, mówi się o jej utrwaleniu i konieczna staje się fizjoterapia.
Fizjoterapia niemowląt – metody
Rehabilitanci zalecają stosowanie dwóch metod fizjoterapii niemowląt: metodę Vojty i NDT Bobath. Pierwsza z nich znana jest jeszcze z ubiegłego wieku, aczkolwiek nadal chętnie stosuje ją wielu fizjoterapeutów. Przeprowadza się ją głównie u wcześniaków oraz u dzieci z ortopedycznymi wadami postawy. Metoda Vojty polega na wywoływaniu konkretnych odruchów. Czyni się to poprzez nacisk na wybrane punkty ciała. Mimo że ćwiczenia nie wywołują bólu to często wiąże się z dyskomfortem, gdyż niemowlęta są niejako zmuszane do utrzymania prawidłowej postawy, a w efekcie oznajmiają swoje niezadowolenie płaczem.
Metoda NDT Bobath stosowana jest obecne bardzo powszechnie, zwłaszcza u dzieci ze wzmożonym napięciem mięśniowym. Na czym polega? Jej głównie założenia to hamowanie nieodpowiednich odruchów, oraz wyzwalanie ruchów prawidłowych. Cały proces odbywa się podczas codziennych czynności, np. kąpieli lub zabawy.
Rola rodziców w fizjoterapii niemowląt
Skuteczna rehabilitacja to taka, która opiera się na powtarzalnych ćwiczeniach. Zajęcia z wykwalifikowanym fizjoterapeutą są bardzo ważne, jednak zadaniem rodziców jest wspieranie terapii poprzez wspieranie fizjoterapii niemowląt w domu. Ustalenie planu następuje wspólni ze specjalistką, to także od niego rodzice dowiedzą się, jak należy postępować, aby wyeliminować niepożądane odruchu u dziecka.
